Khi nhìn thấy những nốt mụn sưng đỏ, nhiều bạn sẽ tự hỏi: mụn viêm có nên nặn không? Thói quen nặn mụn đã quá quen thuộc, nhưng không phải lúc nào nó cũng an toàn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân vì sao không nên tự ý nặn mụn, đồng thời hướng dẫn cách xử lý đúng để làn da phục hồi nhanh chóng, hạn chế tối đa sẹo thâm.
Sản phẩm chăm sóc và điều trị da mụn:
Mụn viêm là gì?
Mụn viêm là tình trạng lỗ chân lông bị bít tắc, kết hợp với vi khuẩn gây mụn P.acnes, dẫn đến sưng tấy, đỏ và đau. Khác với mụn đầu đen hay mụn đầu trắng, mụn viêm thường khó điều trị và dễ để lại dấu vết trên da.
Mụn viêm có nên nặn không?
Mụn viêm (mụn đỏ, mụn bọc, mụn mủ) thường là phản ứng viêm của da do tắc lỗ chân lông kết hợp với vi khuẩn. Vì vậy không nên tự ý nặn mụn viêm. Việc “nặn” không đúng cách có thể gây:
- Làm lây lan vi khuẩn: Mụn viêm thường chứa vi khuẩn, mủ và dầu thừa. Khi nặn, vi khuẩn có thể lan sang các vùng da khác, gây thêm mụn hoặc nhiễm trùng.
- Tăng nguy cơ sẹo: Nặn mụn viêm, đặc biệt khi chưa “chín” (chưa có đầu trắng hoặc vàng), có thể làm tổn thương mô da sâu, dẫn đến sẹo lõm hoặc sẹo thâm.
- Kích ứng và viêm nặng hơn: Việc nặn không đúng cách (dùng tay bẩn, dụng cụ không vệ sinh) có thể làm tình trạng viêm nặng hơn, khiến mụn sưng to, đau hơn.
- Chậm lành: Da bị tổn thương do nặn mụn viêm thường mất nhiều thời gian để hồi phục hơn so với để mụn tự lành.
Khi nào có thể nặn mụn?
Chỉ nên nặn mụn khi mụn đã “chín” (có đầu trắng hoặc vàng rõ ràng) và phải được thực hiện bởi bác sĩ da liễu hoặc chuyên viên thẩm mỹ với dụng cụ vô trùng.
Nếu bạn tự nặn, cần đảm bảo:
- Rửa tay và mặt sạch sẽ.
- Sử dụng dụng cụ nặn mụn đã được khử trùng (kim nặn mụn chuyên dụng).
- Chỉ tác động nhẹ nhàng, không ép mạnh.
- Sát trùng vùng da sau khi nặn bằng cồn y tế hoặc dung dịch sát khuẩn.
Cách xử lý mụn viêm đúng cách
Nặn mụn viêm không được khuyến khích. Tuy nhiên, nếu mụn đã “chín” (có đầu trắng hoặc vàng) và bạn quyết định nặn, cần thực hiện đúng cách để giảm thiểu rủi ro.
Chuẩn bị trước khi nặn
- Rửa tay sạch: Dùng xà phòng kháng khuẩn, rửa kỹ dưới móng tay để loại bỏ vi khuẩn.
- Làm sạch da mặt: Rửa mặt bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ và nước ấm để làm mềm da, mở lỗ chân lông.
- Khử trùng dụng cụ:
- Sử dụng kim nặn mụn chuyên dụng hoặc cây nặn mụn (có vòng tròn ở đầu).
- Ngâm dụng cụ trong cồn 70-90° hoặc nước sôi trong 1-2 phút, sau đó để khô.
- Sát khuẩn da: Dùng bông tẩm cồn y tế 70° hoặc dung dịch sát khuẩn (như chlorhexidine) lau vùng mụn để giảm vi khuẩn.
- Chuẩn bị găng tay hoặc bông sạch: Nếu có, đeo găng tay y tế hoặc dùng bông/gạc sạch để tránh tiếp xúc trực tiếp bằng tay.
Cách nặn mụn viêm đúng cách
- Xác định mụn chín:
- Mụn chín thường có đầu mủ trắng/vàng, không đau khi chạm nhẹ.
- Nếu mụn còn cứng, đỏ hoặc đau, dừng lại và chờ thêm vài ngày.
- Dùng kim tạo lỗ:
- Nhẹ nhàng dùng đầu kim vô trùng chích vào trung tâm đầu mụn (phần mủ trắng/vàng) để tạo một lỗ nhỏ. Không đâm sâu, chỉ cần xuyên qua lớp da mỏng bên trên.
- Nếu không có kim, bạn có thể bỏ qua bước này, nhưng tuyệt đối không ép mạnh bằng tay.
- Nặn nhẹ nhàng:
- Quấn ngón tay bằng gạc sạch hoặc dùng cây nặn mụn.
- Đặt cây nặn sao cho vòng tròn bao quanh đầu mụn, ấn nhẹ và đều từ các phía để đẩy mủ ra.
- Nếu mủ không ra dễ dàng, dừng lại ngay vì mụn chưa chín hoàn toàn.
- Dừng đúng lúc:
- Khi mủ và nhân mụn đã ra hết (thường kèm chút máu nhẹ), dừng nặn.
- Không cố ép thêm nếu chỉ thấy máu hoặc dịch trong, vì điều này dễ gây tổn thương sâu.
- Sát khuẩn lại:
- Lau vùng vừa nặn bằng cồn 70° hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Thoa sản phẩm trị mụn hoặc gel kháng khuẩn để ngăn nhiễm trùng.
Cách chăm sóc da khi bị mụn viêm
Chăm sóc da khi bị mụn viêm đòi hỏi sự nhẹ nhàng, kiên nhẫn và tuân thủ các bước phù hợp để giảm viêm, ngăn ngừa mụn mới và hạn chế sẹo.
Làm sạch da đúng cách
- Rửa mặt 2 lần/ngày: Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa cồn hoặc hương liệu mạnh, có thành phần hỗ trợ trị mụn như salicylic acid (BHA) hoặc benzoyl peroxide. Ví dụ: Cetaphil Gentle Skin Cleanser, La Roche-Posay Effaclar Gel.
- Không chà xát mạnh: Dùng đầu ngón tay massage nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương vùng da mụn.
- Nước ấm: Rửa bằng nước ấm (không quá nóng) để tránh kích ứng.
- Lau khô nhẹ nhàng: Dùng khăn bông mềm hoặc khăn giấy thấm nhẹ, không chà xát.
Dùng sản phẩm trị mụn phù hợp
- Chọn sản phẩm chuyên biệt:
- Benzoyl peroxide (2.5-5%): Giảm vi khuẩn gây mụn và làm dịu viêm. Ví dụ: Paula’s Choice Clear Regular Strength.
- Salicylic acid (0.5-2%): Làm thông thoáng lỗ chân lông, giảm dầu thừa. Ví dụ: The Ordinary Salicylic Acid 2% Solution.
- Retinoid (Adapalene, Tretinoin): Thúc đẩy tái tạo da, ngăn ngừa mụn mới (cần bác sĩ kê đơn).
- Niacinamide: Làm dịu da, giảm đỏ và kiểm soát dầu. Ví dụ: The Ordinary Niacinamide 10% + Zinc 1%.
- Chấm mụn: Sử dụng sản phẩm chấm mụn chứa tea tree oil, sulfur hoặc benzoyl peroxide lên vùng mụn viêm để làm xẹp nhanh. Ví dụ: Mario Badescu Drying Lotion.
- Không lạm dụng: Chỉ thoa một lượng nhỏ, tránh bôi quá nhiều gây khô da hoặc kích ứng.
Dưỡng ẩm và phục hồi da
- Dưỡng ẩm nhẹ: Chọn kem dưỡng ẩm không gây bít tắc lỗ chân lông, dạng gel hoặc lotion dành cho da dầu/mụn.
- Sản phẩm phục hồi: Các sản phẩm chứa Centella Asiatica (CICA), panthenol hoặc ceramide giúp làm dịu và tái tạo da.
- Tránh sản phẩm dầu nặng: Hạn chế kem dưỡng chứa dầu khoáng hoặc dầu dừa vì dễ gây bít tắc.
Bảo vệ da khỏi tia UV
- Dùng kem chống nắng hàng ngày: Chọn kem chống nắng dành cho da mụn, không gây bít tắc, SPF 30-50, dạng gel hoặc không chứa dầu.
- Thoa lại kem chống nắng: Nếu ở ngoài trời lâu, thoa lại sau 2-3 giờ.
- Hạn chế tiếp xúc nắng trực tiếp: Mũ, khẩu trang giúp bảo vệ da thêm.
Thói quen sinh hoạt hỗ trợ
- Chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm nhiều đường, sữa động vật, đồ chiên rán vì có thể kích thích tuyến bã nhờn. Tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin A, C, E và uống đủ nước.
- Giữ vệ sinh: Thay vỏ gối, khăn mặt thường xuyên (2-3 lần/tuần), tránh chạm tay lên mặt.
- Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ có thể làm tăng hormone cortisol, kích thích mụn viêm.
- Tránh stress: Stress làm tăng sản xuất dầu, dễ gây mụn. Thử yoga, thiền hoặc các hoạt động thư giãn.
Xem thêm bài viết: Adapalene có đẩy mụn không
Kết luận
Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “mụn viêm có nên nặn không”. Tự ý nặn mụn có thể gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho làn da. Thay vì vội vàng xử lý, hãy chăm sóc da đúng cách, kiên nhẫn điều trị và tìm đến bác sĩ da liễu khi cần thiết để giữ làn da luôn khỏe mạnh, tươi sáng.
